dinsdag 8 november 2011

Waarom pleit commissie Deetman voor erkenning en mediation in de zaak van het sexueel misbruik binnen de Katholieke kerk?

Commissievoorzitter Wim Deetman stelde bij de presentatie van een tussenrapportage van het onderzoek naar seksueel misbruik binnen de Katholieke Kerk, dat het vanuit de gedachte van hulpverlening van belang is, dat de Katholieke Kerk zich zal 'inleven' in de positie van de slachtoffers en het misbruik zal 'erkennen'. Tevens adviseert de commissie de inzet van mediation. Waarom volstaat het niet om de slachtoffers gewoon een bedrag uit keren en wat kan een mediator eigenlijk betekenen?

In conflictsituaties spelen vaak meerdere lagen van emoties. Aantasting van de persoonlijke integriteit van kinderen die zich in een afhankelijkheidspositie bevinden binnen een instituut dat geheel andere waarden nastreeft, maakt een oplossing delicaat en moeilijk en vraagt van beide zijden een zeer grote inzet om tot oplossingen te kunnen komen.

Wat het in dit geval zo moeilijk maakt, naast dat het misbruik kinderen een zware misdaad is, is dat de  Katholieke Kerk als betrokkene in het conflict belangrijke morele waarden voorstaat en normen hanteert die binnen een dogmatische context worden gecommuniceerd. Deze waarden zijn generatie op generatie als waarheid doorgegeven en zijn tot in het diepste van de persoonlijkheid van mensen doorgedrongen. De werkelijkheid van het misbruik is dan te groot om door de slachtoffers in de openbaarheid te brengen. Waar dat wel gebeurd is die te groot om door ouders en vertrouwelingen te worden geaccepteerd.
Als uiteindelijk de volwassen geworden kinderen besluiten alsnog hun verhaal naar buiten te brengen en de kerk in openbaarheid aan te klagen, maakt dat veel los in de samenleving. Ontkenning en bagatellisering gooien olie op het vuur. Kwaadheid en verbijstering lijden er toe dat mensen zich bij hun kerk uitschrijven. Er onstaat een heel traject van rationalisering en verklaringen, maar niets wordt opgelost, omdat wordtgezocht naar de schuldvraag en hoe daar in compensatietermen mee moet worden omgegaan, maar de huidige zittende macht zich niet aangesproken voelt voor wat anderen in het verleden hebben misdaan.
De slachtoffers willen echter vooral gehoord worden, zich kunnen uiten ( in vaktemen 'voice' krijgen).
Het probleem is dat dit binnen een hiƫrarchische context waar de machtsonbalans het proces niet helpt en de 'minder machtigen' steeds harder gaan roepen om gehoord te worden en 'de machtige' steeds meer achterover gaat leunen waardoor het conflict vooral eenzijdig escaleert. Allerlei krachten gaan vervolgens spelen als er onduidelijk wordt gecommuniceerd en de imagoschade exponentieel optreedt. Media schrijven dat slechts een Mea Culpa nog kan helpen, maar dat blijft uit want de belangen zijn enorm en voor alle betrokkenen verschillend.
De Commissie Deetman wordt ingesteld en ook daar omheen ontstaat conflict. De bevoegdheden strekken niet ver genoeg en het blijft 'maar' bij een advies, zegt men. Voorstellen voor schadevergoeding worden als fooi afgedaan of in twijfel getrokken, want hoe bereken je per individu de schade? Maar nu gebeurt iets anders. Want voordat slachtoffers open kunnen staan om de situatie achter zich te laten is wat anders nodig, want vergeet niet de worsteling die sommigen doormaken. Geloof behoort tot je persoonlijkheid en die zet je niet zomaar op straat. Als je als slachtoffer je tegen de kerk keert is niet slechts een rationele beslissing. In wezen keer je je dan ook tegen jezelf, tegen de vertegenwoordiging van een belangrijk deel uit je persoonlijkheid.

En daarom is erkenning zo van belang om verder te kunnen. Erkenning is nodig om bevestigd te worden in wie je bent, dat je bestaat, dat je er toe doet. Erkenning opent namelijk de deur naar vergeving en vergeving is binnen het geloof een zeer belangrijk thema en een weg die kan leiden tot verzoening. Om dit zeer delicate proces mogelijk te maken kunnen mediators een rol spelen. Betrokkenen helpen met het herstellen van de communicatie waardoor erkennen, vergeven en verzoenen mogelijk wordt. Dat is iets anders dan wat Deetman nu aangeeft bij de rol van de mediator:"Een bemiddelaar kan helpen bij het verkrijgen van hulp en schadevergoedingen" . De mediator is geen scheidsrechter die een bedrag vaststelt. Hij is een neutrale 'derde' die betrokkenen helpt te communiceren waardoor zij zelf in staat zijn zullen raken om weer oplossingen te creƫren(waaronder evt. schadevergoeding), maar waarbij erkenning de grootste waarde zal vertegenwoordigen.



















Geen opmerkingen: